• Piazza AVM No:69/C Kapı No: 222 Maltepe / İstanbul

Sigorta Hukuku

Sigorta hukukuna ilişkin temel düzenlemeler 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu‘nda yer alır. Sigorta hukuku, sigorta işlemleri sırasında ortaya çıkan hukuki sorunların çözümü ile ilgilenen bir alandır.

Sigorta sözleşmelerinin hazırlanması, feshi, uyuşmazlık çözümleri, zarar tazminatı talepleri, sigorta poliçeleri, kaza, finansal riskler, sigorta talepleri ve sigorta şirketi aleyhine açılan davalarla ilgili konular sigorta hukukunun alanıdır. Sigorta işlemlerinizde profesyonel bir hukuk danışmanı ile çalışmak, hukuki sorunlarla karşılaşmanızı önler. Bu konulardaki dava ve işlemlerde müvekkillerimizin haklarını ve yasal çıkarlarını korumak temel amacımızdır.Siz de sigorta hukuku konularında hukuki danışmanlık almak istiyorsanız bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Sigorta Sözleşmesi

Sigorta sözleşmesi, sigortalı tarafından prim ödenerek, belirli bir riskin gerçekleşmesi durumunda sigorta şirketinin tazminat ödeme yükümlülüğünü içeren bir hukuki anlaşmadır. Sigorta sözleşmeleri, çeşitli risklere karşı koruma sağlar ve birçok farklı sigorta türü bulunur. Örneğin sağlık sigortası, araç sigortası, konut sigortası, deprem sigortası, ölüm hali sigortası gibi alanlarda sigorta sözleşmeleri çeşitlenir. Sigorta sözleşmesi, sigorta poliçesi adı verilen bir belgeyle şekillendirilir. Sigorta sözleşmesi, sigorta şirketi ile sigortalı arasında bir anlaşmadır ve tarafların hak ve yükümlülüklerini belirler. Sigorta sözleşmesi, sigortalının prim ödemesi karşılığında sigorta şirketinden belirli bir riskin teminat altına alınmasını sağlar. Sigorta sözleşmelerinin temel unsurları şunlardır; Sigortalı : risk altındaki kişi veya varlık. Sigorta şirketi : sigortalıya tazminat sağlamayı taahhüt eden kuruluş. Prim : sigortalı tarafından ödenen ücret. Teminat: sigorta şirketinin belirli bir riskin gerçekleşmesi durumunda ödeme yapmayı taahhüt ettiği miktar veya kapsam. Sigorta şartları: sözleşmenin detayları, risklerin kapsamı ve diğer şartlar. Sigorta sözleşmeleri dikkatle incelenmelidir. Sigortalılar, sözleşme şartlarını ve kapsamını anlamalı ve herhangi bir belirsizlik veya eksiklik olduğunda sigorta şirketi ile iletişime geçmelidir. Ayrıca, sigortalılar, prim ödemelerini düzenli olarak yapmalıdır, aksi takdirde sigorta kapsamı askıya alınabilir ve bu durum sigortalı açısından doğacak hukuki uyuşmazlıklara yol açar.

Sigorta Tarafları

Sigorta sözleşmeleri, birçok farklı türdeki risklere karşı finansal koruma sağlayan hukuki anlaşmalardır. Bu sözleşmeler, genellikle birden fazla taraf arasında yapılır ve belirli hakları ve yükümlülükleri içerir. Sigorta sözleşmesinde yer alan temel taraflar sigortalı ve sigorta şirketidir. Sigortalı, sigorta sözleşmesinin bir tarafıdır ve sigorta şirketinden belirli bir risk veya tehlike durumunda tazminat talep etme hakkına sahiptir. Sigortalı, risk altında olan kişi veya malı temsil eder. Örneğin, bir kişi sağlık sigortası yaptırmışsa, o kişi sigortalıdır ve sağlık riskine karşı koruma sağlamak amacıyla sigorta sözleşmesini yapar. Sigorta şirketi, sigorta sözleşmesinin diğer tarafıdır ve sigortalıya belirli bir riskin gerçekleşmesi durumunda tazminat sağlama yükümlülüğünü üstlenir. Sigorta şirketi, sigorta primi karşılığında sigorta kapsamını sağlar. Sigorta şirketleri, Türk Hukuku'na göre sigorta faaliyetlerini yürüten kuruluşlar olup, bu faaliyetler için özel izinlere sahip olmaları gerekmektedir. Sigorta sözleşmeleri bazen sigorta aracıları veya sigorta danışmanları aracılığıyla yapılır. Bu kişiler, sigortalıya veya sigorta şirketine yardımcı olabilirler. Sigorta aracıları, sigorta sözleşmesi yapılmasında aracı rol oynarlar ve sigortalının çıkarlarını temsil ederler. Sigorta danışmanları ise sigortalılara sigorta seçenekleri hakkında tavsiyelerde bulunurlar.

Sigorta Primleri ve Teminatlar

Sigorta sözleşmeleri, sigortalıların belirli bir risk karşılığında sigorta şirketleri tarafından sunulan teminatlarla koruma sağladığı önemli hukuki anlaşmalardır. Sigorta primleri, sigortalının sigorta şirketi tarafından sunulan korumadan yararlanabilmesi için ödemesi gereken ücretlerdir. Primler, sigorta şirketi tarafından risk değerlendirmesine ve sigortalının geçmiş sigorta geçmişine dayalı olarak belirlenir. Türk Hukuku'na göre sigorta primleri, sözleşme şartlarına ve sigortalının risk profiline bağlı olarak farklılık gösterebilir. Sigorta teminatları ise sigortalının sigorta primi ödemesi karşılığında aldığı koruma ve tazminatları ifade eder. Teminatlar, sigorta sözleşmesinin belirlediği riskler ve koşullar dahilinde sunulur. Türk hukukuna göre, teminatlar sözleşmenin detaylarına ve sigortalının taleplerine göre çeşitlilik gösterebilir. Örneğin, bir sağlık sigortası sözleşmesi, sağlık hizmetleri veya tıbbi masrafları kapsayabilir. Sigorta primleri ve teminatlar arasındaki ilişki, sigortalının ödeme yaparak aldığı finansal koruma ile ilgilidir. Sigorta primi ödendiğinde, sigorta şirketi, sigortalının belirli risklerin gerçekleşmesi durumunda tazminat sağlama yükümlülüğünü üstlenir. Teminatlar, sigortalının poliçesinde belirtilen koşullara ve sınırlamalara tabidir.Sigorta primleri ve teminatlar, zaman içinde değişebilir. Sigorta şirketleri, risk analizi ve piyasa koşullarına bağlı olarak primleri yeniden değerlendirebilir ve teminatları güncelleyebilir. Sigortalılar, prim artışlarını veya teminat değişikliklerini sözleşmelerinde takip etmelidirler.

Hasar ve Tazminat

Sigorta sözleşmeleri, beklenmedik durumlar ve kazalar karşısında mali güvenlik sağlayan önemli bir araçtır. Sigorta sözleşmesi kapsamında meydana gelen bir hasar durumunda, sigortalı tazminat talebinde bulunabilir. Sigorta şirketi ise sözleşmede belirtilen teminatlara uygun olarak hasar bedelini öder. Hasarın miktarı ve tazminatın ödenmesi süreci, sigorta sözleşmesinde belirtilen kurallara göre gerçekleşir. Sigorta olayının gerçekleşmesi durumunda, sigortalının ilk yapması gereken işlem hasarı sigorta şirketine bildirmektir. Bu bildirim, genellikle poliçede belirtilen süre içinde yapılmalıdır. Sigorta şirketi, hasarın boyutu ve nedenleri konusunda bir değerlendirme yapar. Bu süreç, çoğu zaman bir eksper tarafından yürütülür. Hasarın kapsamı ve poliçe şartlarına göre tazminat miktarı belirlenir. Sigorta şirketi, bazı durumlarda tazminat talebini reddedebilir. Bu genellikle, sigorta poliçesinin ihlali veya hasarın poliçe kapsamı dışında kalması gibi nedenlerle olur. Sigortalının, tazminat talebi reddedildiğinde veya tazminat miktarı konusunda anlaşmazlık yaşandığında, hukuki yollara başvurma hakkı vardır. Türkiye hukukunda, bu tür durumlar genellikle sigorta tahkim yoluyla çözümlenir.

Sigorta Hukukunda Sıkça Sorulan Sorular

Sigorta hukuku nedir?

Sigorta hukuku, sigorta sözleşmelerinin kurulması, uygulanması ve bu sözleşmelerden kaynaklanan hak ve yükümlülüklerin düzenlendiği hukuk dalıdır. Sigorta hukuku, sigorta şirketleri, sigortalılar, sigorta poliçeleri, hasar tazminatı ve risk yönetimi gibi konuları kapsar.

Sigorta hukukunun ana bileşenleri şunlardır:

  1. Sigorta Sözleşmeleri: Sigorta poliçeleri, sigorta şirketi ile sigortalının arasındaki anlaşmaya dair maddeleri içerir. Bu sözleşmeler, tarafların hak ve yükümlülüklerini düzenler ve sigorta teminatının kapsamını belirler.

  2. Sigorta Şirketleri ve Regülasyonu: Sigorta hukuku, sigorta şirketlerinin faaliyetlerini ve yönetimini düzenleyen kuralları içerir. Bu, şirketlerin lisanslanması, sermaye yeterliliği, teknik karşılıklar ve denetimle ilgili hususları kapsar.

  3. Hasar ve Tazminat: Sigorta hukuku, sigortaya konu olayların gerçekleşmesi durumunda tazminatın nasıl sağlanacağını düzenler. Hasarın tespiti, tazminat miktarının belirlenmesi ve ödeme süreçleri bu kapsamda ele alınır.

  4. Sigorta Aracıları: Sigorta brokerleri, acenteler ve diğer aracıların rolleri, sorumlulukları ve faaliyetleri de sigorta hukuku tarafından düzenlenir.

  5. Tüketici Koruma: Sigorta hukuku ayrıca, sigortalıların ve diğer tüketicilerin korunmasına yönelik hükümleri de içerir. Bu, dürüstlük, şeffaflık ve adil yaklaşım gibi prensipleri kapsar.

Sigorta hukuku, sigorta ilişkilerini düzenleyerek bireylerin ve şirketlerin riskleri yönetmelerine yardımcı olur. Bu alandaki yasalar ve düzenlemeler, ülkelere ve yerel mevzuatlara göre değişiklik gösterebilir. Türkiye’de sigorta hukukunu düzenleyen temel mevzuat, Türk Ticaret Kanunu ve Sigortacılık Kanunu’dur

Türkiye'de sigorta hukuku hangi kanunlarla düzenlenmektedir?

Türkiye’de sigorta hukuku, çeşitli kanun ve yönetmeliklerle düzenlenmektedir. En önemli kanunlar ve düzenlemeler şunlardır:

  1. Türk Ticaret Kanunu (TTK): Sigorta sözleşmeleri başta olmak üzere sigortacılıkla ilgili temel hükümler Türk Ticaret Kanunu’nda yer almaktadır. TTK’nın Sigortacılık Hukuku ile ilgili bölümleri, sigorta sözleşmelerinin kurulması, yürütülmesi ve sona ermesi ile ilgili temel esasları içerir.

  2. Sigortacılık Kanunu: Sigorta sektörünün düzenlenmesi, denetlenmesi ve sigorta şirketlerinin faaliyetlerine ilişkin hükümler bu kanunda yer alır. Sigorta şirketlerinin kuruluşu, sermaye yapısı, denetimi ve lisanslama süreçlerini düzenler.

  3. Hazine ve Maliye Bakanlığı Yönetmelikleri: Hazine ve Maliye Bakanlığı, sigorta sektörü ile ilgili çeşitli yönetmelikler yayınlayarak sektörü düzenler. Bu yönetmelikler, sigorta ürünlerinin özellikleri, hasar tazminat süreçleri, aktüeryal hesaplamalar ve diğer konuları içerebilir.

  4. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun: Sigorta ürünleri tüketicilere yönelik olduğundan, tüketicilerin korunması hakkındaki bu kanun da sigortacılık sektörüne etki eder. Tüketicilerin haklarının korunması ve tüketiciye yönelik sigorta ürünlerine ilişkin kurallar bu kanun kapsamında yer alır.

  5. Rekabetin Korunması Hakkında Kanun: Sigorta şirketlerinin rekabet koşulları ve rekabeti engelleyici uygulamalara ilişkin hükümler bu kanunda düzenlenmektedir.

  6. Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Trafik Sigortası Hakkında Kanun: Trafik sigortasıyla ilgili özel hükümler bu kanunda bulunur. Motorlu taşıtlar için zorunlu olan bu sigortanın usul ve esasları bu kanun ile belirlenir.

  7. Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu: Bireysel emeklilik sistemine dair sigorta ürünleri ile ilgili düzenlemeler bu kanunda yer alır.

Bu kanun ve yönetmelikler, sigorta sektörünün düzenli ve etkili bir şekilde işlemesini sağlamak, tüketicileri korumak ve sektörde rekabeti teşvik etmek amacıyla uygulanır. Yine de, bu alan sürekli gelişen ve değişen bir alan olduğundan, zaman içinde yeni düzenlemelerin getirilmekte veya mevcut kanunlarda değişiklikler olmaktadır.

Sigorta primleri nasıl belirlenir?

Sigorta primleri, yani sigorta poliçesi için ödenen ücretler, çeşitli faktörlere bağlı olarak belirlenir. Sigorta şirketleri, aktüeryal yöntemler ve istatistiksel veriler kullanarak, sigorta primlerini hesaplar. Sigorta primlerinin belirlenmesinde etkili olan bazı temel faktörler şunlardır:

  1. Risk Değerlendirmesi: Sigorta temelde bir risk transfer mekanizmasıdır. Sigorta şirketleri, sigortalanan kişi veya varlığın risk profilini değerlendirir. Yüksek riskli durumlar genellikle daha yüksek primlerle ilişkilendirilir.

  2. Kapsam ve Teminat Miktarı: Poliçenin kapsamı genişledikçe ve teminat miktarı arttıkça, sigorta primi de genellikle artar.

  3. Fransız: Sigorta poliçesinde belirtilen fransız miktarı yani, hasar durumunda sigortalının cebinden karşılayacağı kısım, primler üzerinde etkili olabilir. Daha yüksek fransızlar genellikle daha düşük primlere yol açar.

  4. Sigortalının Profili: Özellikle kişisel sigortalar (ör. sağlık, yaşam, araç sigortası) için, sigortalının yaşı, cinsiyeti, sağlık durumu, sürüş geçmişi gibi özellikleri primi etkiler.

  5. Konum: Sigortalanan varlığın veya kişinin bulunduğu yer, risk değerlendirmesinde rol oynar. Örneğin, deprem riski yüksek bir bölgede konut sigortası primi, düşük riskli bir bölgeye kıyasla daha yüksek olabilir.

  6. Süre: Poliçenin süresi de primin belirlenmesinde etkilidir. Uzun süreli poliçeler farklı şekilde değerlendirilebilir.

  7. İstatistiksel Veriler ve Aktüeryal Hesaplamalar: Sigorta şirketleri, geçmiş hasar verileri ve istatistikleri kullanarak karmaşık aktüeryal formüllerle riski hesaplar.

  8. Rekabet ve Pazar Koşulları: Piyasadaki rekabet ve genel ekonomik koşullar da sigorta primlerini etkileyebilir.

  9. Yasal ve Düzenleyici Faktörler: Hükümet politikaları, vergiler ve düzenleyici gereklilikler de sigorta primlerinin belirlenmesinde rol oynayabilir.

Sigorta primlerinin hesaplanması, genellikle karmaşık matematiksel modeller ve istatistiksel analizler gerektiren bir süreçtir. Bu nedenle, sigorta şirketleri genellikle bu konuda uzmanlaşmış aktüerler ve risk analistleri çalıştırır.

Sigorta sözleşmesi nasıl iptal edilebilir?

Sigorta sözleşmesinin iptal edilmesi, çeşitli sebeplere dayanarak gerçekleştirilebilir ve bu süreç, sözleşmenin türüne, şartlarına ve uygulanan yasal düzenlemelere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Sigorta sözleşmesini iptal etme süreci genellikle şu adımları içerir:

  1. Sözleşme Şartlarını İnceleyin: Sigorta poliçenizin şartlarını dikkatlice inceleyin. Sözleşmede, iptal koşulları, süreç ve muhtemel iptal ücretleri hakkında detaylar yer alacaktır.

  2. İptal Sebebini Belirleyin: Sözleşmeyi iptal etmek için geçerli bir sebep olmalıdır. Bu, sigorta ihtiyacının ortadan kalkması, başka bir sigorta şirketine geçiş, prim ödemelerinde değişiklik veya şirketin hizmetinden memnuniyetsizlik olabilir.

  3. İptal Bildirimi Hazırlayın: Sigorta şirketine, yazılı bir iptal bildirimi göndermeniz gerekebilir. Bu bildirimde, sigorta poliçe numaranızı, iptal etmek istediğiniz tarihi ve iptal sebebini belirtmelisiniz.

  4. İptal Sürecini Takip Edin: İptal başvurunuzu sigorta şirketine gönderdikten sonra, sigorta şirketinin iptali işleme alması gerekmektedir. Bu süreçte, şirketle iletişimde kalın ve iptal sürecinin sorunsuz bir şekilde tamamlanmasını sağlayın.

  5. İptal İle İlgili Ücretler ve İadeler: Sigorta sözleşmesini iptal etmek, bazen ek ücretlere yol açabilir. Ayrıca, peşin ödenen primlerin bir kısmının iadesi söz konusu olabilir. Şirketten bu konuda net bilgi alın.

  6. Alternatif Sigorta Durumunu Kontrol Edin: Eğer sigorta poliçenizi iptal ediyorsanız ve bu sizin için zorunlu bir sigorta ise (örneğin trafik sigortası), yeni bir sigorta poliçesi almadan önce mevcut olanı iptal etmemeniz önemlidir.

Unutulmamalıdır ki, bazı sigorta poliçelerinde, özellikle hayat sigortası gibi uzun vadeli poliçelerde, iptal etmek daha karmaşık olabilir ve bu durumda profesyonel bir danışmanla görüşmek yararlı olabilir.

Ayrıca, yasal düzenlemelere göre bazı durumlarda tüketicilerin sigorta sözleşmesini belirli bir süre içerisinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin iptal etme hakkı da olabilir. 

Size nasıl yardımcı olabiliriz?
Avukatınızla Görüşün