Şirketler hukuku, şirketlerin hukuki statülerini, şirketlerin faaliyet alanlarını, yönetimlerini, yönetim kurullarının yapısını ve görevlerini, genel kurul toplantılarını, şirketlerin finansal yapısını ve raporlamalarını kapsar. Ayrıca bu kanun, şirketlerin iflası ve tasfiyesi, birleşme ve devralmaları gibi diğer önemli konuları da düzenleyen hukuki bir disiplindir. Türkiye'de şirketler hukukunun temelini Türk Ticaret Kanunu oluşturur. Şirketlerin kuruluşundan kapanışına kadar birçok aşamayı kapsayan bu hukuk dalı, işletmelerin düzenli ve yasal bir şekilde faaliyet göstermelerini sağlar. Şirketlerin kapanış sürecinde de borçların ödenmesi, varlıkların dağıtılması ve ticaret sicilinden silinme işlemleri şirket hukukunun konusudur.Türk hukukunda şirketler, hukuki statülerine göre çeşitlenir. En yaygın şirket türleri anonim şirket (A.Ş.), limited şirket (Ltd. Şti.) ve kolektif şirketlerdir. Her bir şirket türü, farklı sermaye yapısı, yönetim biçimi ve sorumluluk dereceleri ile tanımlanır.

Türk Ticaret Hukuku'nda şirketlerin borç ve sorumlulukları, şirketin türüne ve hukuki yapısına bağlı olarak farklılık gösterir. Şirketler, iş faaliyetleri sırasında çeşitli borçlar üstlenebilir. Bu borçlar, ticari işlemler, sözleşmeler, kredi yükümlülükleri ve diğer finansal taahhütler şeklinde olabilir. Şirketler, bu borçlardan doğan yükümlülüklerini yerine getirmekle sorumludur. Türk hukuk sisteminde, şirketlerin borçlarından dolayı ortakların kişisel sorumluluğu genellikle sınırlıdır. Anonim şirketlerde (A.Ş.) ve limited şirketlerde (Ltd. Şti.), ortakların sorumluluğu yatırdıkları sermaye ile sınırlıdır. Bu, ortakların şirketin borçlarından ötürü kişisel mal varlıklarıyla sorumlu olmayacakları anlamına gelir. Ancak yönetim kurulu üyeleri ve şirket yöneticileri, şirketin yasal yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda kişisel sorumluluk altına girebilir. Şirketler, vergi yükümlülüklerine dikkat göstermelidir. Türkiye'de şirketler, kazançları üzerinden gelir veya kurumlar vergisi ödemekle yükümlüdür. Ayrıca, şirketler çalışanları için Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) prim ödemeleri yapmalıdır. Bu yükümlülüklerin ihlali, ciddi mali cezalara ve hatta yöneticilerin hukuki sorumluluğuna yol açabilmektedir.

Türk hukuk sisteminde, şirket türleri ve bu türlerin borçlarından kaynaklanan sorumlulukları farklılık göstermektedir. Şirket türleri genel olarak anonim şirket (A.Ş.), limited şirket (Ltd. Şti.), kolektif şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket olarak sınıflandırılabilir. Her bir şirket türünün borçlarından sorumluluğu kanunda ayrıca düzenlenmiştir. Anonim şirketlerin borçlarından dolayı ortaklar kişisel olarak sorumlu tutulmaz. Yani, şirketin borçları için sadece şirketin varlıkları risk altındadır. Ancak, yönetim kurulu üyeleri, şirket işlemlerini usulsüz yönetme durumunda kişisel sorumluluk taşıyabilir.Limited şirketlerde ortaklar, şirketin borçlarından şahsen sorumlu değildirler. Ancak, şirketin vergi ve diğer kamu borçlarına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda, şirket yöneticileri kişisel olarak sorumlu olabilir.Kolektif şirketlerde ortakların sorumluluğu, sınırsız ve müteselsildir. Bu, şirketin borçları için ortakların kendi kişisel mal varlıkları ile de sorumlu olacakları anlamına gelir. Şirketin borçlarından dolayı, alacaklılar doğrudan ortakların şahsi varlıklarına başvurabilir.Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler sermayesi paylara bölünmüş ve komandite (sınırsız sorumlu) ve komanditer (sınırlı sorumlu) ortaklardan oluşur. Komandite ortaklar, şirketin borçlarından sınırsız sorumlu olup kişisel mal varlıkları ile borçları karşılamak zorunda kalabilir. Komanditer ortaklar ise yalnızca yatırdıkları sermaye miktarı kadar sorumludur.

Şirket birleşme ve devralmaları, rekabet hukuku açısından değerlendirilir. Rekabet Kurumu, bu tür işlemleri rekabeti olumsuz etkileyebilecek durumlar için inceler ve gerekli onayları verir. Bu sayede, rekabetin korunması ve tüketicilerin zarar görmemesi sağlanır.Rekabet hukuku, piyasa dinamiklerinin sağlıklı işleyişini korumak ve adil ticaret ortamını teşvik etmek için kritik öneme sahiptir. Özellikle birleşme ve devralma işlemleri, rekabet hukuku açısından dikkatle değerlendirilmesi gereken önemli süreçlerdir.Birleşme, iki veya daha fazla bağımsız şirketin bir araya gelerek tek bir hukuki varlık oluşturması işlemidir. Devralma ise, bir şirketin başka bir şirketin kontrolünü veya önemli bir hissesini satın almasıdır. Bu tür işlemler, şirketlerin pazar payını artırma, maliyet avantajları elde etme ve iş alanlarını genişletme stratejilerinin bir parçası olarak görülür. Rekabet hukukunun temel amacı, piyasada adil rekabet koşullarının korunmasını sağlamaktır. Birleşme ve devralma işlemleri, büyük ölçüde piyasa yapısını ve rekabeti etkileyebileceği için, bu işlemler rekabet otoriteleri tarafından dikkatle incelenir.Rekabet Kurumu, birleşme ve devralma işlemlerini değerlendirirken bazı kriterleri göz önünde bulundurur: pazar payı, piyasa yapısı ve tüketiciye etkisi.İşlem sonrası oluşacak şirketin pazar payı, rekabet üzerindeki etkisini belirlemede önemli bir faktördür. İşlemin piyasa yapısını nasıl etkileyeceği, diğer rakiplerin durumu ve piyasaya yeni girişler değerlendirilir. Birleşme veya devralmanın tüketici seçenekleri, fiyatlar ve ürün kalitesi üzerindeki etkileri incelenir. Birleşme ve devralma işlemleri, belirli bir büyüklüğün üzerindeyse, Rekabet Kurumu’na bildirilmesi ve onay alınması gerekmektedir. Rekabet Kurumu, işlemin rekabeti önemli ölçüde azaltıp azaltmayacağını değerlendirir ve gerekirse bazı şartlar veya yükümlülükler koyabilir.

Şirketler hukuku, şirketlerin kuruluşundan, işleyişine ve tasfiyesine kadar olan süreçleri düzenleyen hukuk dalıdır. Türkiye'de, bu alan Türk Ticaret Kanunu ve ilgili mevzuatlarla düzenlenir. Şirketler hukukunun en önemli yönlerinden biri de ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümüdür. Şirketler hukukunda uyuşmazlıklar genellikle ortaklar arası uyuşmazlıklar, şirket ile üçüncü kişiler arasındaki uyuşmazlıklar, şirket yönetimi ve denetimi ile ilgili uyuşmazlıklar başlıkları altında toplanabilir.Ortakların hakları, sorumlulukları ve şirketin yönetimi ile ilgili anlaşmazlıklar ortaklar arası uyuşmazlıklardandır.Ticari işlemler, sözleşmeler ve borç ilişkileri kaynaklı anlaşmazlıklar şirket ile üçüncü kişiler arasındaki uyuşmazlıklardandır. Yönetim kurulu kararları, denetçilerin raporları gibi konularda ortaya çıkan ihtilaflar şirket yönetimi ve denetimi ile ilgili uyuşmazlıklar kapsamındadır. Şirketler hukukundaki uyuşmazlıkların çözümü için arabuluculuk, uzlaştırma, tahkim ve Türk Ticaret Mahkemeleri'ne başvurulabilir.Tarafların bir uzman arabulucu eşliğinde karşılıklı görüş alışverişi yaparak sorunu çözmesi arabuluculuk yöntemidir. Arabuluculuk, daha az maliyetli ve hızlı bir çözüm sunması nedeniyle tercih edilebilir. Tahkim tarafların, uyuşmazlığı bağımsız bir tahkim paneline taşıyarak çözüme kavuşturduğu bir yöntemdir. Tahkim kararları genellikle nihai ve bağlayıcıdır ve mahkemelerdeki uzun süreçlerden kaçınmak isteyen şirketler için bu yöntem uygundur. Uyuşmazlıkların çözümünde geleneksel yol olan mahkeme süreci, daha karmaşık ve zaman alıcı olabilir. Özellikle yüksek miktardaki anlaşmazlıklar ve somut kanıtlar gerektiren durumlar için dava yolu uygun ve etkili bir yöntemdir.

Alternatif uyuşmazlık çözüm yolları, mahkeme dışı çözüm yöntemlerini ifade eder. Türk hukuk sistemi içerisinde, şirketler arası ya da şirket içi uyuşmazlıkların çözümü için geleneksel mahkeme süreçlerinin dışında arabuluculuk, tahkim, uzlaşma, uzman görüşü gibi alternatif uyuşmazlık çözüm yolları bulunmaktadır. Arabuluculuk, tarafların bir arabulucu eşliğinde karşılıklı anlaşmaya varmaya çalıştıkları gönüllü bir süreçtir. Türk hukukunda özellikle iş ve ticaret hukuku alanındaki uyuşmazlıklar için popüler bir yöntemdir. Hızlı ve uygun maliyetli etkin bir çözüm sunar. Tarafların ilişkilerini korumasına yardımcı olur ve gizlilik sağlar. Sözleşme uyuşmazlıkları, ortaklık anlaşmazlıkları ve ticari ilişkilerdeki sorunlarda arabuluculuğa başvurulabilir. Tahkim, tarafların bağımsız bir tahkimci veya tahkim paneli önünde anlaşmazlıklarını çözüme kavuşturduğu bir yöntemdir. Türk hukukunda tahkim, özellikle uluslararası ticari uyuşmazlıklarda tercih edilmektedir. Mahkeme süreçlerine göre daha hızlı ve gizlidir. Taraflar, tahkimcilerini kendileri seçebilir. Uluslararası ticaret uyuşmazlıkları, büyük miktardaki ticari anlaşmazlıklarda tahkime başvurulabilir. Uzlaşma, tarafların karşılıklı müzakere yoluyla bir çözüme varmaları sürecidir. Bu yöntemde genellikle bir üçüncü taraf (uzlaştırıcı) bulunmaz. Tarafların kontrolünde olan bir süreçtir. Esnek ve etkin bir çözüm sunar. Küçük ve orta ölçekli ticari anlaşmazlıklar, iş ilişkileri için uzlaşmaya başvurulabilir. Bazı durumlarda ise özellikle teknik veya çok spesifik konularda, bir uzmanın görüşü uyuşmazlık çözümünde etkili olabilir. Objektif ve teknik bir çözüm sunar. Karmaşık ve uzmanlık gerektiren mali konularda etkili olabilir.

Şirketlerde uyuşmazlıkların çözümlenmesi için mahkemeye başvurmak etkili bir seçenektir. Şirketler hukuku uyuşmazlıkları, ticaret mahkemelerinde veya genel mahkemelerde çözülebilir. Mahkeme yoluyla çözüm süreci daha uzun sürebilir ve maliyetli olabilir, ancak bazı durumlarda da çözüme ulaşabilmek için gereklidir. Şirket uyuşmazlıklarında mahkeme süreci genellikle, taraflardan birinin dava açmasıyla başlar. Dava, ilgili ticaret mahkemesine veya uyuşmazlığın niteliğine bağlı olarak özel hukuk mahkemelerine sunulur. Dava açmak için ilk aşama dava dilekçesidir. Uyuşmazlığın mahiyetini, talepleri ve delilleri içeren bu dilekçe dava açmak için mahkemeye sunulur. Devamında karşı tarafın, dava dilekçesine cevap verme süresi başlar. Şirketlerde mahkeme yoluyla çözülebilecek uyuşmazlık türleri çeşitlilik gösterir. Sözleşme şartlarının ihlalleri ve ticari anlaşmazlıklar, tazminat talepleri ortaklar arası uyuşmazlıklar yönetim kararlarına itirazlar, ortaklık hakları ve yükümlülükler konusunda anlaşmazlıklar, şirket birleşme ve devralmaları bunlardan kaynaklanan hukuki ihtilaflar, marka, patent veya telif hakları ihlalleri bazı şirketler hukuku uyuşmazlıklarındandır. Mahkeme süreci ön inceleme, delil toplama ve delilleri inceleme, duruşmalar ve karar aşamalarından oluşur.